Waarom SAMEN?
Zonder SAMEN is er geen SAMENwerking. En zonder SAMENwerking geen SAMENleving.
Dat klinkt logisch. Maar wat is SAMEN eigenlijk? En waarom gaat het zo vaak mis in samenwerking, ook als iedereen het goed bedoelt?
Wat is SAMEN?
SAMEN is geen optelsom van mensen. Het is een kwaliteit van verbondenheid. Een staat van aanwezigheid waarin mensen zich gezien, gehoord en betrokken voelen — bij elkaar én bij het geheel.
SAMEN ontstaat als mensen zich veilig weten, betekenis delen en verantwoordelijkheid nemen — niet alleen voor zichzelf, maar voor het grotere geheel.
- Aanwezigheid: er écht zijn, met aandacht.
- Afstemming: de ander willen begrijpen.
- Betekenis: samen weten waarom je iets doet.
- Eigenaarschap: verantwoordelijkheid nemen in verbinding.
- Collectieve dienstbaarheid: bijdragen aan iets groters dan jezelf.
SAMEN is dus de bedding. De onderlaag. De grondtoon waarop alles rust.
Wat is SAMENwerken?
SAMENwerken is méér dan samenwerken aan een taak of project. Het is samen denken, samen voelen, samen doen. In afstemming, met verschil én verbinding.
SAMENwerken is niet alleen een proces, maar een relatievorm.
- Relatie én resultaat.
- Ruimte voor verschil én gedeelde richting.
- Vertrouwen, veiligheid en duidelijke kaders.
Wanneer SAMEN aanwezig is, stroomt samenwerking vanzelf. Zonder SAMEN raakt het stroperig, gefragmenteerd of gecontroleerd. Dan worden systemen hard, mensen moe en resultaten vluchtig.
Waarom is SAMENwerken zo belangrijk?
Omdat we leven in een complexe wereld. Niemand kan het alleen. Organisaties vragen om samenspel. Leiderschap vraagt om verbinding. Teams vragen om gedeeld eigenaarschap.
Zonder SAMEN verliezen we energie, vertrouwen en betrokkenheid. Dan ontstaat eilandvorming, controlezucht en frustratie.
SAMENwerken is dus geen luxe. Het is een bestaansvoorwaarde voor duurzame verandering.
Waar en waarom gaat het mis?
Het gaat vaak mis omdat we SAMEN voor lief nemen. Drie breuklijnen komen telkens terug:
- We denken over de ander, in plaats van met de ander.
→ We vullen in, trekken conclusies en raken verwijderd. - We organiseren voor mensen, maar niet met mensen.
→ Dan missen we draagvlak, eigenaarschap en energie. - We zoeken grip aan de bovenkant, terwijl het schuurt in de onderstroom.
→ En dan gaan we managen, controleren en dichtzetten – terwijl het vraagt om ruimte, vertrouwen en een goed gesprek.
Het 4-ringenmodel van SAMEN
SAMEN ontstaat niet vanzelf. Het vraagt bewustzijn, vertrouwen en wederkerigheid. Onderstaande visual laat zien hoe SAMEN zich ontwikkelt in relatie tot jezelf, de ander, de organisatie en de omgeving.
Toelichting:
- Jij vormt de kern. SAMEN begint bij bewustzijn van jezelf.
- De ander representeert de directe verbinding — de relatie, het contact.
- De organisatie is de context waarin samenwerking vorm krijgt.
- De omgeving verbindt alles met het grotere geheel: maatschappij, markt, samenleving.
Het 4-ringenmodel van SAMEN laat zien wat er nodig is om samenwerking tot leven te brengen. Geen tips & tricks, maar bouwstenen voor duurzame verbinding – in mensen, teams en organisaties.
SAMEN – BASc® – ODE
Daarom werk ik met deze drieslag:
SAMEN
Zonder SAMEN geen samenwerking. Verbinding is het startpunt van elke verandering.
BASc®
De scan die samenwerking zichtbaar maakt. Inzicht in belangen, beleving en onderstroom.
ODE
Van inzicht naar beweging. Onderzoek, Draagvlak en Empowerment in één praktische aanpak.
Tot slot
SAMEN is het beginpunt. De voorwaarde voor werk dat klopt, voor samenwerking die blijft, en voor leiderschap dat werkelijk draagt.
Als we opnieuw leren SAMEN zijn, kunnen we ook weer SAMEN werken. En SAMEN leven.